Bazen kedinizin evde aniden son sürat patinaj atarak koştuğunu görüp anlam veremezsiniz. Buna kedi çılgınlığı veya İngilizce adıyla “cat zoomies” deniyor. 😀 Peki, bu ani enerji patlaması neden olur ve kediler neden böyle davranır? İşte bilmeniz gerekenler.
Kedi coşması nedir?
Kedinizin aniden koşup zıpladığı bu davranışın bilimsel adı Frenetik Rastgele Aktivite Periyotları (FRAPs) olarak geçer. Bu terim, özellikle kedilerde görülen, aniden ortaya çıkan ve birkaç saniye veya dakika süren hiperaktif davranış nöbetlerini tanımlar.
Kediler neden çılgınlık yaşar?
Kedi dellenmesi sadece kedilere özgü değildir; köpekler, tavşanlar hatta aslanlar gibi diğer hayvanlarda da görülebilir. Bu davranışın tam olarak neden ortaya çıktığını kesin olarak bilmesek de olası sebepler şunlardır:
Fazla enerji boşaltımı
Tıpkı insanların uzun süre oturduktan sonra hareket etmeye ihtiyaç duyması gibi, kedilerin de birikmiş enerjilerini boşaltmaları gerekir. Özellikle egzersiz yapma imkânı sınırlı ev kedileri için bu, sağlıklı bir davranıştır.
FRAPs, endorfin salgılayarak keyifli bir tepkiye yol açabilir. Kasları güçlendirir, kardiyovasküler sağlığı artırır ve genel sağlığı destekler.
Doğal içgüdüler
Kediler özellikle alacakaranlıkta aktif olan canlılardır. Bu nedenle, sabahın erken saatleri veya akşam vakitlerinde delirmeleri çok normaldir. Bu ani deparlar aynı zamanda kedinin avlanma içgüdüsünü de temsil ediyor olabilir.
Kum kabı sonrası rahatlama
Kediniz tuvaletini yaptıktan sonra enerji patlaması yaşarsa, bunun nedeni kendini iyi hissetmesi olabilir.
“Dışkılama vagus sinirini uyarır ve bu rahatlama hissi kediyi heyecanlandırabilir. Bu durum köpeklerde de görülebilir.”
Çevresel tetikleyiciler
Bazen çılgınlık, evdeki bir durum veya uyarıcı nedeniyle tetiklenebilir. Başka bir kediyle oyun sırasında anlaşmazlık, kedi otu etkisi veya kapı zilinin aniden çalması olabilir.
Kedi coşması hakkında bilmeniz gerekenler
Kedi çılgınlığı, kedilerin hem eğlenceli hem de sağlıklı bir enerji boşaltma biçimidir. Genellikle oyun sırasında veya avlanma içgüdülerini gösterirken ortaya çıkar. Ancak bazen tuvalet sonrası da yaşanabilir ve bu bazı sağlık sorunlarına işaret edebilir.
Kedilerin Coşma Yaşamasının 5 Nedeni
- İyi Dinlenmiş Olmak: Uzun bir uyku sonrası enerji patlaması yaşamak normaldir.
- Oyun Oynamak: Aşırı uyarılmış kediler coşabilir; özellikle kedi otu aldıysa daha sık görülür.
- Avlanma İçgüdülerini Uygulamak: Dışarıda kuş veya fare gördüklerinde ev içinde koşturmaya başlayabilirler.
- Tuvalet Sonrası Coşma: Genellikle zararsızdır; bazı kediler tuvalet sonrası kendilerini iyi hisseder.
- Kabızlık veya Tuvalet Sorunları: Eğer tuvalet sonrası coşma sürekli ise ve diğer belirtiler (zorlanma, sert dışkı, kan vb.) varsa, veteriner kontrolü gerekebilir.
Kediler geceleri mi yoksa gündüzleri mi daha çok coşar?
Kediler en çok alacakaranlıktan şafağa kadar aktiftir. Ancak gün içinde de coşma davranışı gösterebilirler; bu tamamen normaldir.
Ne zaman endişelenmeli ve veterinere gitmeli?
Kediniz tuvalet sonrası coşuyorsa, çoğu zaman endişe gerektirmez. Ancak kabızlık veya diğer sağlık belirtileri varsa, veteriner kontrolü şarttır. Özellikle dışkıda aşırı sertlik ve kan fark ederseniz veya bağırsak tıkanıklığından şüpheleniyorsanız, acilen veterinerinize başvurmalısınız.
Kaynaklar:
Cat Zoomies: What is the reason?
Why do cats get zoomies?
Yorum yap