Kedilerde idrar kristalleri ve mesane taşları, tedavi edilmediğinde ölümcül olabilen ciddi sağlık sorunlarıdır. Özellikle kuru mama ile beslenen ve yeterince su içmeyen kedilerde sık görülür. Bu yazıda, kedilerde kristal ve taş oluşumunun ne olduğunu, belirtilerini, tedavi yollarını ve önleme yöntemlerini inceleyeceğiz.
Kedilerde idrar kristali ve mesane taşı nedir?
İdrar kristalleri, mikroskop altında görülebilen küçük mineral parçacıklarıdır. Zamanla birleşerek mesanede “taş” adı verilen daha büyük ve sert yapılara dönüşebilirler.
Taş ve kristaller:
- Böbreklerde
- Üreterde (böbrekle mesane arasındaki tüp)
- Mesanede
- Üretrada (mesaneden dışarı açılan kanal) bulunabilir.
Tam idrar yolu tıkanıklığı özellikle erkek kedilerde hayatı tehdit eder ve acil müdahale gerektirir.
İdrar kristali ve mesane taşı arasındaki fark
- Kristaller, taşların yapı taşlarıdır.
- Taşlar ise kristallerin birleşmesiyle oluşan daha büyük sert yapılardır.
- İdrarın pH değeri, konsantrasyonu, genetik yatkınlık ve beslenme şekli, kristal ve taş türlerini etkiler.
Kedilerde yaygın kristal ve taş türleri
Strüvit
- Magnezyum amonyum fosfat içeren kristal ve taşlardır.
- Özellikle kuru mama yiyen kedilerde yaygındır.
- Erkek kedilerde tıkanıklığa yol açma riski daha yüksektir.
- Özel diyetlerle çözülebilir; bazen cerrahi gerekebilir.
Kalsiyum oksalat
- İdrardaki kalsiyum ve oksalatın birleşmesiyle oluşur.
- Orta yaşlı, yaşlı ve kısırlaştırılmış erkek kedilerde,
- Özellikle Pers ve Himalaya ırklarında yaygındır.
- Strüvitlere göre daha inatçıdır.
- Çoğunlukla cerrahiyle çıkarılır.
Kedilerde idrar kristali ve mesane taşı belirtileri
- Az ve sık idrara çıkma
- İdrar yaparken zorlanma
- Kum kabı dışında idrar yapma (lavabo, çamaşır gibi yerlere)
- Kanlı idrar
Erkek kedilerde acil durum belirtileri:
- Çok az idrar yapma
- Hiç idrar yapamama
- Kum kabına sık gitme ve zorlanma
- Ağlama, huzursuzluk
- İştah kaybı, kusma
- Karın ağrısı ve uyuşukluk
Nedenleri
- Kuru mama ile beslenme ve yetersiz su alımı
- Genetik faktörler
- İdrar pH’ındaki dengesizlikler
- Altta yatan sağlık sorunları
Teşhis yöntemleri
Veteriner hekimler şu yöntemlerle teşhis koyar:
- İdrar tahlili: Kristal varlığı, pH ve enfeksiyon kontrolü
- Kan tahlili: Böbrek fonksiyonları ve eşlik eden sorunları inceleme
- Görüntüleme (röntgen, ultrason): Taşların tespiti
Tedavi seçenekleri
- Diyet değişikliği: Özel reçeteli mamalarla kristaller çözülebilir.
- İlaç ve sıvı desteği: Enfeksiyon varsa antibiyotik, sıvı tedavisi.
- Kateter uygulaması: İdrar akışını sağlamak için tıkanıklık açılır.
- Cerrahi (sistotomi): Büyük veya çözülmeyen taşlar ameliyatla çıkarılır.
- Lazer litotripsi (bazı kliniklerde): Taşları parçalama yöntemi.
Önleme ve yönetim
- Kediyi konserve mama ile beslemek, su alımını artırmak
- Su pınarı ile kediyi daha çok su içmeye teşvik etmek
- Veterinerin önerdiği özel diyeti kesinlikle aksatmamak
- Düzenli idrarda kontrol testi yaptırmak
- Diyet dışı ödül veya yiyecek vermekten kaçınmak
Kedilerde idrar kristali ve mesane taşları erken fark edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Belirtileri gözlemlediğinizde vakit kaybetmeden veterinere başvurun. Düzenli kontroller, doğru beslenme ve bol su tüketimiyle kedinizin sağlığını koruyabilirsiniz. 🐾
Kaynaklar:
https://www.petmd.com/cat/conditions/urinary/urine-crystals-and-bladder-stones-in-cats
https://vcahospitals.com/know-your-pet/bladder-stones-in-cats
Yorum yap