Megakolon, çok genişlemiş, sarkık, yetersiz kolonu tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Genellikle, kronik kabızlık ve dışkı tutulmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Ancak doğuştan gelen bir işlev bozukluğu da olabilir.
Megakolon, kolonda, pelvisten geçebilecek miktardan daha büyük bir çapta dışkı tutulduğu için dışkı yapamamaya (obstipasyon) neden olur. Kolon suyu emdiği için, dışkı da çok kuru ve sert hale gelir. Tıbbi tedavi işe yaramazsa, bu durumu tedavi etmek için cerrahi gerekebilir.
Megakolon, kolonik eylemsizlik veya çıkış tıkanıklığına ikincil olarak ortaya çıkar. İkisinin de belli nedenleri vardır. Kolonik eylemsizliğin en yaygın nedeni idiyopatik (nedeni bilinmeyen) megakolondur.
İdiyopatik megakolon, kolonun normal hareketliliğini kaybettiği ve giderek büyüdüğü bir hastalıktır. Hastalık ilerledikçe, kedi dışkılama yeteneğini kaybeder.
Çıkış tıkanıklığının (obstrüksiyon) en yaygın nedeni, pelvisin çıkış yolunu etkileyen ve dışkının normal geçişini engelleyen kötü iyileşmiş pelvik kırıklara bağlı tıkanıklıktır. Rektum ve anüs tümörleri, darlıkları ve fıtıkları da megakolon veya kabızlık gelişimine katkıda bulunabilir.
Kedilerde megakolon belirtileri nelerdir?
İdiyopatik megakolondan etkilenen kediler genellikle 5-9 yaş arasındadır. Durumun teşhis edilmesi genellikle kabızlık ortaya çıktıktan çok sonra olur. Bu durumlarda, sahipleri kedilerinin normal bağırsak alışkanlıklarının farkında olmayabilir.
Megakolondan etkilenen kediler aşağıdaki belirtileri gösterebilir:
- Karın ağrısı
- İştah azalması
- Halsizlik
- Dışkılamak için ıkınma
Kolonda bulunan dışkı büyük ve serttir ve kolayca hissedilebilir. (Bir veteriner hekim bunu kolayca hissedebilir.) Hekiminizin, kolon veya rektumun içinde veya dışında bulunan eski çökmüş pelvis kırıkları, engelleyici kitleleri veya fıtıkları kontrol etmek için rektal muayene yapması önemlidir.
Kedilerde megakolon nasıl teşhis edilir?
Megakolon teşhisi, kedinin sağlık geçmişine ve fizik muayeneye dayanır. Karın röntgeni ile doğrulanır. Teşhis sırasında herhangi bir metabolik anormalliği elemek için kan tahlili yapılır. Röntgen, büyük bir kolonun varlığını doğrulayabilir (bknz. Görsel 1) ve herhangi bir eski pelvik kırık kitle veya omurga deformitesi olup olmadığını belirlemek için kullanılabilir.
Durumun nedenini belirlemek için karın ultrasonu, alt gastrointestinal sistemin kontrast çalışmaları veya kolonoskopi de gerekebilir. İdiyopatik megakolonun kesin tanısı, diğer tüm kabızlık nedenleri elenerek konur.
Kedilerde megakolon nasıl tedavi edilir?
Kedilerde megakolon tedavisinde iki tür tedavi vardır: İlaç tedavisi ve cerrahi tedavi.
Megakolonda ilaç tedavisi
İdiyopatik megakolon için ilk tedavi tıbbidir.
- Bu kediler uygun şekilde hidrate edilmelidir. Susuz kalmışsa intravenöz sıvılar verilmeli, ardından lavman veya deobstipasyon (dışkıların manuel olarak çıkarılması) yapılmalıdır.
- Bu işlemler uyanık bir kedi için son derece acı verici olabilir. Bu yüzden genel anestezi gerektirir.
- Dışkı çıkarıldıktan sonra tıbbi tedavi başlar. Eskiden, sistemi daha “düzenli” hale getirmek için hacim artırıcı lif hapları ve yüksek lifli bir diyet önerilirdi. Bunlar aslında kontrendikedir ve belirtileri kötüleştirebilir.
- En iyi tıbbi yönetim, hekim tarafından reçete edilecek düşük kalıntılı bir diyet ve laktuloz, sisaprid gibi ilaçları içerir. Laktuloz hafif bir katartiktir (dışkılamayı hızlandırır) ve dışkı yumuşatıcıdır. Sisaprid ise kolonik motiliteyi (itici gücü) uyarır.
- Düşük kalıntılı diyet, hacim artışı olmadan kolon hücrelerini uyarmaya yardımcı olur. Çoğu kedi başlangıçta bu tedaviye yanıt verir, ancak bazıları süreçte tedaviye dirençli hale gelir. İlaç tedavisi ve diyet artık etkili olmadığında, büyümüş kolonu çıkarmak için ameliyat önerilir.
Veteriner hekiminiz tarafından talimat verilmedikçe ASLA bir kediye evde lavman yapmaya çalışmayın ve kediler için toksik olan reçetesiz bir lavman (bebek lavmanı, vb.) kullanmayın!
Megakolonda cerrahi tedavi
- Megakolon tedavisinde yapılan cerrahi işleme “subtotal kolektomi” (kolonun tamamı olmasa da çoğunun çıkarılması) denir. Bazı durumlarda total kolektomi (tüm kolonun çıkarılması) gerekebilir.
- Ameliyattan önce kedinize antibiyotik reçete edilebilir. Çünkü dışkı içeren kolon, bağırsak yolunun en bakteri yüklü kısmıdır. Antibiyotikler ameliyatta bakteriyel enfeksiyonu önlemeye yardımcı olur.
- Subtotal kolektomide, etkilenen kolonun tamamı kesilir ve kalan iki uç tekrar birbirine dikilir.
- Etkilenen bağırsak kısmının çıkarılmaması, yeni bir genişlemiş bağırsak alanının oluşmasına neden olarak, kabızlık belirtilerinin tekrarlamasına yol açabilir. Subtotal kolektomi zorlu bir cerrahi işlemdir.
- Pelvik travmaya ikincil pelvik obstrüksiyonu olan kediler, anormal pelvik kemiklerin çıkarılmasıyla tedavi edilerek normal dışkı geçişine izin verilir.
- Megakolon dört ila altı aydan daha uzun süredir mevcutsa, genişleme ve fonksiyon kaybı geri döndürülemez olabilir. Kolon, bu uzun sürenin ardından normal işlevine geri dönemez. Bu nedenle, pelvik kırığı olan çoğu kedi aynı ameliyatla tedavi edilir (subtotal kolektomi).
Megakolonda iyileşme süreci ve seyir
- Ameliyattan sonra, antibiyotiklere sıklıkla devam edilir.
- Kedi, enfeksiyon açısından yakından izlenir.
- Ameliyattan sonraki ilk birkaç ay yumuşak dışkı ve bazen ishal olabilir. Kademeli olarak, dışkı daha fazla şekillenir ancak nadiren normal hale gelir.
- Kediler, subtotal kolektomi sonrası yeni yaşamlarına uyum sağlarken idrar kaçırmaz ancak bazen kum kabına girerken veya çıkarken yere küçük yumuşak dışkı parçası düşürebilirler.
- Ameliyat sonrası kabızlık bildirilmiş olsa da bu durum nadirdir.
- Megakolon genellikle tıbbi tedavi ile başarılı bir şekilde tedavi edilir.
- Nadiren, ilk seferde yeterli kolon alınmamışsa ikinci bir ameliyat gerekebilir.
- Megakolonu atlatan çoğu kedi, mükemmel bir yaşam kalitesine sahiptir ve özel diyetlere veya ilaca ihtiyaç duymaz.
Yorum yap