Kedilerde sistit nedir?
Sistit, mesanedeki iltihaplanmayla ilgili genel bir terimdir. Sistit kelimesi, altta yatan belirli bir nedeni işaret etmez.
Kedilerde mesane ve idrar yolu hastalıkları, FLUTD (Feline Lower Urinary Tract Disease=Kedi Alt Üriner Sistem Hastalığı) terimi altında gruplandırılır. Bunun nedeni, mesanenin ve idrar yolunun çeşitli hastalıklarını ayırt etmenin zor olabilmesi ve birçok hastalığın tüm alt idrar yollarını etkileyebilmesidir.
Hastalığın bilinen tüm nedenleri ortadan kaldırılmışsa, duruma Feline İdiyopatik Alt Üriner Sistem Hastalığı (iFLUTD) veya Feline İdiyopatik Sistit (FİS) denir. İdiyopatik, kesin nedenin bilinmediği anlamına gelen bir terimdir.
Kedilerde alt üriner sistem hastalığının (FLUTD) belirtileri nelerdir?
FLUTD’li kedilerde tipik belirtiler, alt idrar yollarının iltihaplanması ve tahrişidir. Ortak klinik belirtiler:
- Artan idrara çıkma sıklığı (pollaküri)
- İdrarda kan (hematüri)
- Kötü kokulu veya bulanık idrar
- Alışılmadık yerlere idrar yapmak
- Genital bölgeyi aşırı yalama veya tımar etme
- İdrar yapma güçlüğü,
- İdrar yaparken rahatsızlık, ağrı ya da yanma (dizüri)
- Etkilenen kediler genellikle küçük bir miktar çişi yapmak için uzun süre kum kabında kalır. Bazı kedi ebeveynleri bunu kabızlık ile karıştırır.
- Tam idrar yolu tıkanıklığı, idrara çıkamamaya neden olur. Bu kediler genellikle hiç çiş yapamadan ama yapmak için kendini zorlayarak uzun süreler bekler.
- İdrar yolu tıkanıklığında, acilen veteriner hekime gitmek önemlidir. Bu durum tedavi edilmezse kedinin hayatını tehdit edebilir.
Kedilerde alt üriner sistem hastalığına (FLUTD) ne sebep olur?
FLUTD’un çok sayıda potansiyel nedeni vardır. Bazı kediler tanımlanabilir bir neden olmaksızın mesane veya idrar yolunda ciddi iltihaplanma yaşar. Feline idiyopatik sistit (FİS) tüm vakaların yaklaşık yarısını oluşturur. Bu idiyopatik vakalar, uygun tedavi uygulanabilmesi için diğer potansiyel nedenlerden ayırt edilmelidir.
FLUTD’un olası nedenlerinden bazıları:
- Mesane taşları: 10 yaşın altındaki kedilerde tüm vakaların yaklaşık %20’sinde
- Bakteriyel enfeksiyonlar: 10 yaşın üzerindeki kedilerde daha yaygındır. Birincil bakteriyel enfeksiyonlar kedilerde nadirdir. İkincil enfeksiyonlar komplike faktörler olarak ortaya çıkabilir. Birçok yaşlı kedide hem mesane taşı hem de bakteriyel enfeksiyon oluşur.
- Neoplazi: Mesane veya alt idrar yolu tümörü.
- Anatomik anormallikler: Özellikle kronik veya inatçı idrar yolu sorunları olan genç kedilerde
- Üretral tıkaçlar: Üretranın kristal, küçük taş veya iltihap yapan madde ile tıkanması
Kedilerde alt üriner sistem hastalığı (FLUTD) nasıl teşhis edilir?
FLUTD’un ilk tanısı, alt idrar yolu iltihabı belirtilerinin saptanmasına dayanır. Kedinin gösterdiği klinik bulgular genellikle FLUTD’un karakteristiğidir.
Bir idrar tahlili, iltihap veya enfeksiyonun varlığını doğrulayacaktır.
Komplike olmayan FLUTD’a sahip bir kedi, semptomatik olarak antibiyotikler veya diyet değişikliği ile tedavi edilebilir. Bununla birlikte, belirtiler bu tedaviye cevap vermezse veya klinik belirtiler tekrar ederse, FLUTD’un altta yatan nedenini bulmak için ek tanı testleri gerekebilir.
Kedilerde FLUTD’un nedenini teşhis etmek için başka hangi testler gerekir?
Klinik belirtiler kalıcı veya tekrarlayıcı olduğunda, idiyopatik FLUTD’u, idrar yolu iltihabının bilinen diğer nedenlerinden ayırt etmek için bir dizi test gerekebilir.
Teşhis testleri şunları içerir:
- İdrar örneğinin laboratuvar analizi
- İdrar örneğinin bakteri kültürü
- İdrar yolu hastalığı veya böbrek hastalığı gibi diğer sistemik hastalıklarla ilgili bulgu aramak için kan örnekleri
- Mesane ve üretranın ultrasonla muayenesi veya röntgen çekilmesi
Kedilerde alt üriner sistem hastalığı (FLUTD) nasıl tedavi edilir?
Bu, altta yatan nedene bağlıdır.
Örneğin: Alt idrar yollarının bakteriyel enfeksiyonları genellikle antibiyotik tedavisine iyi yanıt verir. Kedide idrar yolu tıkanırsa, tıkanıklığı gidermek için acil tedavi gerekir. Genellikle kediye kısa süreli bir genel anestezi verilir. İdrar yolu yıkanır veya sonda olarak da bilinen kateter takılır.
İdrar yolu tıkanıklığı neredeyse sadece erkek kedilerde görülür.
Tıkanıklığına bağlı olarak başka tedavi seçenekleri önerilebilir.
- Mesane veya idrar taşı varsa, çıkarılması gerekir. Taşlar, tiplerine bağlı olarak, özel bir diyet veya diyet katkı maddesi kullanılarak çözülebilir veya cerrahi uygulanabilir. Bazı durumlarda, bu bir idrar tahlili sonucu ile belirlenebilir.
- FLUTD için evrensel bir tedavi yoktur. Her vaka altta yatan nedeni belirlemek için araştırılmalı ve daha sonra tedavi kediye özel olarak uyarlanmalıdır.
- Bazen uygun testlere ve tedaviye rağmen, klinik belirtiler tekrarlayabilir ve daha fazla tedavi ve tanı testi gerekebilir.
Kedilerde alt üriner sistem hastalığı (FLUTD) nasıl önlenebilir?
Alt idrar yolu hastalıklarının ortaya çıkmasını tamamen önlemek mümkün değildir.
FLUTD, düşük su tüketimine sahip kedilerle, hareketsiz ve obez kedilerde daha yaygındır.
Tüm bu faktörler, en azından kısmen, bir kedinin idrar yapma sıklığı ile ilgili olabilir. Kilo kontrolü, egzersiz ve su tüketiminin teşvik edilmesi alt üriner sistem hastalıklarının önlenmesine yardımcı olabilir. İdrar taşı veya kristaller alt idrar yolu hastalık semptomlarına neden olduysa, özel diyetler hastalığın tekrarlamasını önlemeye yardımcı olabilir.
Kaynak: https://vcahospitals.com/know-your-pet/cystitis-and-lower-urinary-tract-disease-in-cats
Yorum yap