Kedi maması seçmek basit bir iş gibi görünür. Fakat kedi maması piyasasında kafa karıştıracak derecede çok marka ve mama var. Her kedinin, içinde belirli şeylerin olması gerektiği özel beslenme ihtiyaçları vardır. Peki kediniz için en iyi mamayı nasıl seçebilirsiniz? Mama ambalajlarında yazan içerikler hakkında bilmeniz gerekenler neler? Kedimag sizin için hazırladı!
İpucu 1: Etiketlerde kullanılan dili öğrenin
Ambalajı ve markası nasıl olursa olsun, tüm mamalar etiketlerinde aynı bilgileri sağlamalıdır.
Ürün adı: Mamanın türü ne? İstisnalar olsa da ürün adı genellikle temel bir maddeyi vurgular. (Yetişkin Kediler için Ton Balıklı Kuru Mama gibi)
Net ağırlık: Ambalajda ne kadar mama var?
Amaç veya niyet bildirimi: Paketin bir yerinde, bu mamanın “kediler için” üretildiği mutlaka yazmalıdır.
İçindekiler listesi: Yasaya göre, mamanın içindeki maddelerin ağırlığına göre, çoktan aza listelenmesi gerekir. Unutmayın ki “nem içeriği” ağırlığı etkiler. Bu nedenle, tavuk ve kuzu gibi nemli maddeler, içerik listesinde daha yukarıda listelenir.
Garantili analiz: Besin maddesi, “içindekiler”den farklıdır. Protein, yağ ve lif de dahil olmak üzere bazı besin maddelerinin minimum veya maksimum miktarlarını belirtir.
Besleme talimatı: Ürünün kediye nasıl ve ne miktarda vermeniz gerektiğini açıklar. Bu talimatlar, genel rehber bilgi olarak kabul edilir. Kural değildir. Kedinize özel beslenme talimatları için mutlaka veterinerinizle konuşun.
Beslenme uygunluk bildirimi: Mamanın hangi yaşam tarzı ve hangi yaşam evresindeki kediye yönelik olduğunu gösterir. Örneğin, yavru kedi için mi, yetişkin mi?
Sorumluluk bildirimi: Ürünün üretilmesinden sorumlu şirketi ve onlarla nasıl iletişim kuracağınızı belirtir.
İpucu 2: Kediniz için uygun mu?
Yavru kedi için yetişkin kedi maması almayın ya da tersini yapmayın. Kedi maması seçerken dikkat edilmesi gereken en önemli maddelerden biri, ambalajda yazar. Beslenme uygunluğu beyanı, ürünün kedinizin bulunduğu yaşam evresi için tam ve dengeli bir yemek olarak kullanılıp kullanılmayacağını söyler.
Yaşam evresi, bir kedinin kendine özgü gelişim dönemini ifade eder. Açıklamada yetişkin kedi maması ya da yavru kedi maması diye belirtilmelidir. Mamanın tüm yaşam evreleri için mi, büyümekte olan ve yetişkin kediler için mi ya da iç mekan/dış mekan kedileri için mi olduğu da belirtilebilir.
Evcil hayvan beslenme uzmanları, tüm kediler için “en iyi” denebilecek tek bir besin kombinasyonunun bulunmadığını söylüyor. Bu yüzden kediniz için en uygun mamayı siz seçmelisiniz.
İpucu 3: İçinde ne var?
Mamaları ambalaj tasarımlarına bakarak yargılamayın. Kedi maması seçerken, ürünün adı çok önemlidir. Örneğin; “Tavuk Katkılı Kedi Maması” ile “Tavuklu Kedi Maması” ibaresi taşıyan iki ürünün gerçekte içerdikleri tavuk miktarı birbirinden hayli farklıdır.
Küçük kelime oyunlarıyla üreticinin uyacağı kurallar kolayca değişebilmektedir. Örneğin: “ton balığı maması” dendiğinde mamanın %95 ton balığı içermesi gerekirken; “ton balıklı mama” denince mamada “zorunlu” bulunması gereken ton balığı miktarı %3’e düşüyor.
Türkiye’deki mama isimlendirmeleri İngilizce’den çevrilerek yapıldığı için ortaya daha karışık bir tablo çıkıyor. Ambalaja “tavuk etli”, “tavuk eti katkılı”, “tavuk aromalı” gibi detaylı bilgiler yazmaktansa “tavuklu” yazılıp geçilmesi bütün tavuk içerikli mamaları farklı oldukları halde aynı gibi gösteriyor. Türkiye’deki kedi sahipleri daha dikkatli olmak adına mamanın içerik yüzdelerine ve besin değerlerine odaklanabilir.
İpucu 4: Bu maddeler de ne?
Ürün isimlendirme çakallıklarını çözdüyseniz, sıra mamanın içindeki malzemeleri taramakta… Ama bazı içerik isimlerine dair hiçbir fikriniz yok. Mama etiketlerinde, içindeki maddeler ağırlık sırasına göre en çoktan en aza listelenir. İşte en yaygın içeriklerden bazıları:
Et: Özellikle hayvan maması üretimi amacıyla kesilen tavuk, kuzu, hindi, sığır ve benzeri hayvanların kesilmesiyle elde edilen etlerdir. Buradaki “et” kelimesi pek çok şeye karşılık gelir. Kas, yağ, sinir, kan damarları, kalp, yemek borusu ve dil içerebilir.
Et yan ürünü: Yukarıda belirtilen hayvanlardan elde edilen temiz ama “et” olmayan parçalardır. Bu parçalar kan, kemik, beyin, karaciğer, akciğer, karaciğer, böbrek, boşaltılmış mide ve bağırsakları içerebilir. Et yan ürünlerinde toynak, kıl, boynuz veya diş yoktur. Tavuk yan ürünlerinde de tüy yoktur.
Sığır donyağı: Sığır etindeki organların çevresini saran yağlardan elde edilen işlenmiş bir yağdır. İşlenmemiş hali iç yağıdır.
Un: İnce bir şekilde öğütülmüş dokulardır.
Kemik unu: Kesilmiş hayvanlardan elde edilen, ince öğütülmüş kemiktir.
Balık unu: Temiz ve bütün balık veya balık parçalarının öğütülmesiyle elde edilir. Kullanılan balık, balık yağı içerebilir veya içermeyebilir.
Mısır unu: Kıyılmış veya öğütülmüş mısır tanelerinden yapılır.
Mısır gluteni unu: Mısır şurubu veya nişastanın karıştırılmasıyla yapılır.
İpucu 5: Besin değeri
Mamanın içinde bulunan maddelerin tehlikeli ve sağlığa zararlı olmaması kadar, mamanın besin değeri de önemli. Eğer fazla vaktiniz yoksa, içindekiler listesini çözmeye çalışarak çok zaman harcamayın. Kedinizin mamadan yarar görmesi için, mamanın besin değerinin iyi olması gerekir. Nihayetinde son ürüne dair en çok dikkat etmemiz gereken şey, ürünün besin değeri olmalıdır.
Burada devreye etiketteki “Garantili Analiz” terimi giriyor. Bu analiz, mamada bulunan besin maddelerini listeler. Kedilerin hayatta kalmak için protein, su, karbonhidratlar (lif), vitamin ve mineraller gibi çeşitli besleyicilere ihtiyacı vardır. Mamanın içermesi gereken spesifik besin maddeleri ise kedinizin sağlık durumuna göre değişir ve bunları hekiminizden öğrenip, mama içeriklerinde aramalısınız.
Besin değerleri bilgisinin sunulma şekli çoğu zaman tartışmaya yol açmıştır. Bazıları, mevcut mama etiketlerinin kafa karıştırıcı ve yanıltıcı olduğunu söylemekte; tüketici hakları savunucusu gruplar, etiketleme kurallarının tamamen elden geçirilmesini istemektedir.
Kedi maması üreticileri yalnızca şu dört besinin minimum ve maksimum miktarlarını belirtmekten sorumludur: protein, yağ, lif ve nem. Ham protein ve ham yağda minimum miktar bilgisini; ham lif ve nemde ise maksimum miktar bilgisini vermeleri gerekir.
Örneğin, bir kedi maması etiketini şöyle okuyabiliriz:
Ham protein (en fazla) % 32 = Bu, en az bu kadar protein içerdiği anlamına gelir. %32’den daha fazla olabilir, ama daha az olamaz.
Başka bir maddeye bakalım:
Ham lif (en az) % 20 = Yani %20 lif içerdiği kesin ama daha fazlasını içereceği garanti edilmiyor. Miktarların gram cinsinden değil, yüzde cinsinden verildiğini unutmayın. Üretici, gönüllü olarak kediler için önemli bir ihtiyaç olan kül, magnezyum ve taurin gibi diğer besinler hakkında bilgi koyabilir.
İpucu 6: Koruyucu maddeler
Koruyucular önemlidir. Uzmanlar, evcil hayvan mamalarındaki koruyucuların kötü bir şöhreti olduğunu ancak koruyucuların kuru mamalarda çok önemli bir işlevi olduğunu söylüyor. Koruyucular, gıdalardaki yağın bozulmasını önleyen antioksidanlardır. Bir yağ bozulmaya uğradığında, sağlığa zarar vermese bile besin değerini kaybeder. Koruyucular doğal veya yapay olabilir.
Kedi mamalarında yaygın olarak bulunan doğal koruyucular, E vitamini (tokoferol) veya C vitamini (askorbik asit) içerir. Yapay olanlar ise bütillenmiş hidroksi toluen (BHT) ve bütillenmiş hidroksi anisol’dur (BHA); her ikisi de E vitamininin sentetik formlarıdır.
Bazı internet siteleri BHT ve BHA’nın evcil hayvanlarda kansere yol açabileceğini söylemekte; başka bir grup ise bu koruyucuların kanser riski oluşturacak seviyede kullanılmadığını iddia etmektedir.
Koruyucu madde içermeyen bir kuru kedi maması “seçmemelisiniz” çünkü bozulma potansiyeli olan bir mama kullanmanız, koruyucu madde içeren bir mamadan daha riskli olabilir. Kedinizi koruyucu madde içermeyen bir mamayla beslemek istiyorsanız, uzmanlar koruyucu içermeyen konserve mamaları önermektedir.
İpucu 7: Doğal nedir?
“Doğal”, organik demek değildir. Kedi mamalarındaki, “doğal” ve “organik” terimlerinin resmi bir tanımı yoktur ve ikisi aynı şey değildir. “Organik”, bir gıda kaynağının nasıl yetiştirilip işlendiği ile ilgilidir. Kedi maması etiketlerinde “organik” kelimesinin kullanımı için yönetmeliği geliştirme çalışmaları devam etmektedir.
“Doğal” kelimesi, ürünün yapay bir tadı veya rengi olmadığı anlamına gelebilir. Çok az evcil hayvan besininde yapay aroma kullanılmaktadır. Yapay renklendirme, ürünün kedi sahiplerine daha çekici görünmesi için gerekli olmasa da bunu yapan firmalar vardır. Bazı üreticiler sadece yapay veya ek koruyucu madde olmadığını belirtmek için “doğal” terimini kullanabilir, buna dikkat edin.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer etiket ise “%100 Doğal” ibaresidir. Pet Food Institute (Evcil Hayvan Gıda Enstitüsü), en eksiksiz ve dengeli kedi mamalarının içinde bulunan vitamin ve minerallerin bile yapay olabildiğini olduğunu söylüyor. Üretici, mama ambalajına “Doğal ve Vitamin Mineral katkılı” yazarak, size çaktırmadan bunun sorumluluğundan kurtulabilir.
İpucu 8: Premium diye bir şey yok
Pakette gördüğünüz “premium” kelimesi sadece pahalı anlamına geliyor olabilir. Mama satın alırken dikkatli olun! FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi), etiketinde “premium” veya “ultra premium” gibi havalı terimler kullanıldığında o mamanın, normal bir kedi mamasından daha iyi veya daha sağlıklı maddelerden üretilmesini şart koşan bir yasa olmadığını söylüyor. Bilinçsiz bir müşteriyseniz “premium” etiketli kötü bir mama alma ihtimaliniz yüksek. Ambalajlarda kullanılan bazı kelimeler, ürünün daha kolay sindirilebilir gıda maddeleri içerdiği anlamına gelebilir. Bu, kediniz için iyi bir şey olabilir veya olmayabilir.
Son olarak;
Mama endüstrisi küresel ve çok büyük paraların döndüğü bir pazar. Global ya da yerel, çoğu üretici, mama üretimiyle ilgili yönetmeliklerdeki boşlukları bildiği, mamalar piyasaya çok cici ambalajlarda sunulduğu ve sıkı denetimler yapılmadığı için hiçbir markaya gözü kapalı güvenilmemeli, her zaman araştırma yapılmalıdır. Bir mama ile ilgili internetten yapılacak 5 dakikalık bir araştırma bile mama üreticisi hakkında açılan bir davayı ya da mamayı kullananların yaşadığı sorunları öğrenmenizi sağlayabilir. Tüylü dostlarımız için en sağlıklı ve güvenilir mamayı bulmak, kendi yediklerimize dikkat etmemiz kadar önemlidir.
Mama etiketlerinde anlamadığınız ve kafanıza takılan içerik isimlerini internete yazarak aratın ve tehlikeli olup olmadıklarına bakın. Mama seçmeden önce veterinerinizle konuşarak kedinizin beslenmesinde hangi kriterlerin ön planda olması gerektiğiyle ilgili kedinize özel tavsiyeler almayı unutmayın!
Kaynaklar:
ASPCA internet sitesi, “Cat Care”
HealthyPet.com internet sitesi, “Your Cat’s Eating Habits”
The Pet Food Institute internet sitesi, “Pet Nutrition”
Web Vet internet sitesi, “Understanding Pet Food Labels”
Defend Our Pets internet sitesi, “Home Page”
Yorum yap