Kedilerde FIV

Kedisinde FIV (kedi immün yetmezlik virüsü) bulunmayan ve kedisi olmayan çoğu insan bu hastalığı duymamış olabilir. FIV, insanlarda görülen HIV’in kedi versiyonudur. Bu yazıda, kedi AIDS’i olarak da anılan FIV’e dair bilmediklerinizi ve merak ettiklerinizi bulabilirsiniz.

FIV nedir?

• FIV, yani “kedi immün yetmezlik virüsü” kedinin bağışıklık sistemini yıllar içinde yavaşça etkileyen bir virüstür.
• 1986’da keşfedilmiştir fakat çok daha uzun süredir vardır.
• FIV, sadece kedilere özgü bir virüstür.
• İnsanlarda görülen HIV ile aynı virüs sınıfındadır.
• FIV bir retrovirüstür, yani kedinin genlerine yerleşir.
• Vücudun dışında birkaç saniyeden fazla yaşayamaz.
• Genelde güçlü bir ısırıkla bulaşır ancak enfekte bir anne, sütüyle veya çiftleşme sırasında yavrularına bulaştırabilir.
• Kedi AIDS’i, FIV kaynaklı bağışıklık sistemi tahribatının ölümcül aşamasıdır. Yıllarca ortaya çıkmayabilir. 

FIV ne değildir?

• FIV, kediden kediye kolayca bulaşmaz.
• FIV insanlara bulaşmaz.
• FIV, kedilerden diğer hayvanlara geçmez.
• FIV, kedinizin ölüm fermanı değildir.

Kediler FIV’e nasıl yakalanır?

• Virüs kedilerden birbirine kolayca bulaşmaz: Paylaşılan mama ve su kaseleri, kum küreği, tarak, fırça veya oyuncaklardan bulaşmaz.
• Kan nakliyle, şiddetli diş eti enfeksiyonuyla (vücuda bir geçit açar), bazen anne sütü aracılığıyla yavrulara geçebilir.
• Çoğunlukla sahipsiz dolaşan sokak kedileri ve enfekte ısırık yaraları, apseleri olan kavgacı kediler aracılığıyla geçer.
• FIV testi pozitif çıkan yavrular, yaklaşık dört ay sonra tekrar test edilmelidir. Çünkü anne sütündeki antikorlardan dolayı test pozitif çıkmış olabilir ve yavrular aslında FIV olmayabilir. FIV pozitif çıkan yavrular bu yüzden uyutulmamalıdır!
• Cinsiyet fark etmeksizin, kısırlaştırılmış, iyi bakılmış, sabit bir evde yaşayan ve geceleri dışarı çıkmayan kedilerin bu virüsle temas etmesi pek olası değildir.

FIV nasıl teşhis edilir?

• FIV’in belirtileri yoktur. Kedinizin FIV olduğundan şüphelenmeniz mümkün değildir. Tespit edilebilmesi için veterineriniz FIV testi yapabilir ve belli bir rutinde bu test tekrarlanabilir.
• FIV enfeksiyonu, enfeksiyona yanıt olarak üretilen antikorları kontrol eden bir kan testi ile teşhis edilir. Eğer enfeksiyon belirtisi varsa, veteriner “Western Blot” testi olarak adlandırılan daha özel bir analiz isteyebilir.
• Bazen yanlış pozitifler ortaya çıkabilir fakat “Western Blot” testi pozitif çıkarsa, kedinin gerçekten enfekte olduğu düşünülür. 

FIV’in aşı veya tedavisi var mı?

• Bazı aşılar mevcut ancak ne kadar etkili oldukları henüz açık değil.
• Birçok veteriner, aşıların yan etkilerinin FIV’den daha kötü olduğu kanısındadır.
• Aşılanan bir kedi, virüsü taşımasa bile testlerde FIV pozitif çıkar.
• Yani bir aşı tedavisi yoktur. Kedi enfekte olduğunda, hiçbir belirti göstermese bile, yaşamı boyunca virüsü taşıyacaktır.
• İnsan AIDS’i için geliştirilen ilaçlar, kedilerin tolere edemeyeceği kadar toksiktir ve çoğu FIV’li kedinin hiçbir hastalık belirtisi göstermediği göz önüne alındığında, FIV’i “tedavi” etmeye çalışmak, kötü sonuçlar doğurabilir.

Kedimi FIV’den nasıl koruyabilirim?

• Kedinizi kısırlaştırın. Bu, FIV’den kaçınmak da dahil, birçok açıdan yapabileceğiniz en yararlı şeydir.
• Kısırlaştırılmış kediler, nadiren kavgaya karışır.
• Kedinizi sokağa salıyorsanız, geceleri içeride tutun. Kediler en çok geceleri sokakta kavga eder.
• Kedinizi her daim evde tutmanız kuşkusuz daha iyi olur.
• Kediniz dışarı çıkmakta ısrarcıysa, ona kediler için üretilmiş bir tasmalı yelek giydirerek sizinle birlikte yürümeyi öğretebilirsiniz. Burda amaç, onu FIV kapabileceği kavgalardan korumaktır.
• Kedinizin sağlığına dikkat edin. Kediniz sık sık küçük hastalıklar geçiriyorsa (nezle, ishal vb.) ve sokağa çıkıp diğer kedilerle kavga edip küçük-büyük yaralarla dönüyorsa, veterinerinizle FIV kapmış olma ihtimali üzerine konuşun.

Kedimde FIV var!

• Panik yapmayın. Kedinizin hemen uyutulmasına gerek yok.
• Evinizde başka kediler varsa, onlara da FIV testi yaptırın. Aralarında ciddi kavga dövüş olmadıysa enfeksiyon kapmış olmaları olası değildir.
• Kediniz kısır değilse ilk fırsatta kısırlaştırın.
• Kedinizin bağışıklık sistemini iyi tutmak için düzenli olarak veterinerinizi görün ve tavsiyelerini dikkate alın.
• Kediniz ne kadar sağlıklı olursa, diğer enfeksiyonlara yakalanma olasılığı ve durumunun kedi AIDS’ine doğru ilerleme olasılığı o kadar düşük olur.
• Kedinizi evde tutun! Kediniz dışarı çıkmazsa virüsü başka bir kediye yayma olasılığı ve başka enfeksiyonlar kapma olasılığı da azalır.

FIV’li kedi bakımı

FIV’li kediler herhangi bir kedi kadar bakım ve özene ihtiyaç duyar. Yine de dikkat edilmesi gerekenleri sıralayalım.

• Sağlıklı beslenme: Uzmanlar FIV’li kedilerin çiğ yiyeceklerle beslenmemesi konusunda fikir birliğindedir. Çiğ gıdalar, sağlıklı bir kedi için sorun olmayan ancak bağışıklık sistemi zayıf olan bir kedi için sorun yaratacak parazit ve mikroplar içerebilir.
• Mekan: Tamamen iç mekanda veya çok korunaklı dış mekan koşullarında konforlu, stabil bir yaşam ortamı sağlanmalıdır.
• Yılda en az iki kez veteriner muayenesi ve kan-idrar testi yapılmalıdır.
• Aşıları ihmal edilmemelidir.
• Parazit kontrolü: Pire, kene, vb. parazitleri taşıyıp taşımadığı kontrol edilmelidir.
• Bir sağlık sorunu olduğunda hemen müdahale edilmelidir. (Veteriner kontrolü, ilaç tedavisi)

Her zaman hastalığın kötüleşebileceğini ve zor kararlar almanız gerekebileceğini unutmayın.

• Kedinizin herhangi bir hasta olma belirtisi göstermediği zamanın tadını çıkarın ve sağlığı için elinizden geleni yapın.
• FIV’li bir kedinin kimsenin hatası olmadan aniden kötüleşip melek olabileceğini unutmayın.
• Eğer kedinizle ilgilenen başka biri varsa, FIV hakkında bilgi sahibi olduğundan ve siz yokken küçük bir şey olsa bile kedinizi veterinere götüreceğinden emin olun.

FIV’li bir kediyi sahiplenmek

• Çoğu FIV’li kedi hiçbir hastalık belirtisi göstermeden uzun ve sağlıklı yaşar.
• Virüsü taşıdıkları için diğer kedileri enfekte etme potansiyelleri vardır.
• FIV’li bir kedi için en ideal düzen, iç mekanda yaşadığı ve başka hiçbir kedinin olmadığı bir evde yaşamaktır.
• Sahiplenmek istediğiniz kedi evden çıkmayacaksa ve başka bir kedi daha sahiplenmeyecekseniz, FIV’li bir kediyi evlat edinmek duyarlı bir karar olabilir.
• İyi bakılan, düzenli olarak veterinere götürülen, aşıları aksatılmayan FIV’li bir kedi, herhangi bir kedi kadar uzun ve mutlu bir yaşam sürebilir.
• Zaten FIV’li bir kediniz varsa, sahipleneceğiniz ikinci kedinin de FIV taşımasında bir sakınca yoktur.
• İlk zamanlar yapacakları küçük kavga ve dövüşlerin her iki kedinin de sağlığını tehlikeye atması pek mümkün değildir.

Unutmayın ki FIV’li bir kedi uzun yıllar sağlıkla yaşayabilir. Kötü ihtimaller de her zaman vardır. FIV çok bulaşıcı bir hastalık olmasa da, diğer kedilere geçebileceği bilinmelidir. FIV-pozitif kedilerin bulundukları evde tek olmaları ya da diğer FIV-pozitif kedilerle birlikte olmaları daha uygundur. FIV pozitif yavru kediler asla uyutulmamalı ve 4 aylık olunca tekrar test edilmelidir.

Kaynaklar:
http://icatcare.org/advice/cat-health/feline-immunodeficiency-virus-fiv
http://www.healthcommunities.com/feline-immunodeficiency-virus/prevention.shtml
http://www.vet.cornell.edu/fhc/Health_Information/brochure_fiv.cfm?gclid=CKWzxfSpv8cCFWv3wgodWKcDvw
http://www.fivtherapy.com/fiv_testing.htm?ckattempt=1
http://www.intechopen.com/books/immunodeficiency/feline-immunodeficiency-virus-fiv-infection-in-cats-a-possible-cause-of-renal-pathological-changes
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20514250