kedimag

Kedilerde tek hücreli parazitler

Toksoplazmoz

Bu hastalığa bir sindirim sistemi paraziti olan “toksoplazma gondii” neden olur. Kediler bu parazit için kusursuz bir konaktır. Kistler herhangi bir sıcakkanlı hayvanı da (memeliler, kuşlar) istila edebilir ancak yaşam döngüleri tam olmaz.

Parazit, sindirim sisteminde yaşamanın yanı sıra kas, karaciğer ve beyin gibi diğer vücut dokularına da gider. Plasenta yoluyla yavrulara bulaşması mümkündür. (transplasental) Kistler, kedi tarafından birkaç hafta boyunca dışkıyla birlikte atılır. Enfeksiyöz kistlerin alınması ve bu atılma evresinin başlaması arasındaki zaman değişkendir. Kedi genellikle yaklaşık 20-48 gün sonra organizmayı atar.

Sağlıklı yetişkin insanlarda toksoplazma enfeksiyonu belirtileri genellikle kas ağrılı, ateşli ve boğazın şiştiği bir grip gibi görünür.

Hamilelerde yeni bir enfeksiyon, gelişmekte olan fetüs için ciddi tehlikelere yol açabileceğinden, hamilelikte kedi kumu temizlenmemeli, az pişmiş veya çiğ et yenmemelidir. Koruyucu eldivenler ve elleri dikkatlice yıkamak riski azaltabilir ancak ortadan kaldırmaz.

Kedilerde genellikle parazit ile ilişkili herhangi bir klinik bulgu olmaz. Ancak bazı kedilerde toksoplazmoz belirtileri uyuşukluk, depresyon, kilo kaybı, iştah kaybı, ateş ile göz ve sinir sistemi hastalıkları olarak gözlemlenebilir. Bağışıklık sistemi gelişmemiş veya hastalıklıysa, kedinin bütün sistemi toksoplazmoz ile ilişkili hastalık belirtilerine yatkın hale gelir. Tanı dışkı ve kan testleriyle konur. Veteriner hekim ek testler önerebilir. Tedavi, uygun antibiyotikler ve destekleyici bakımla yapılır.

Kedileri çiğ et ve çiğ hayvan yan ürünleriyle beslememek ve avlanmamaları için onları içeride tutmak, toksoplazmoz enfeksiyonunu önlemeye yardımcı olabilir.

Giardia

Giardia, kedilerin ince bağırsağında yaşayan tek hücreli bir parazittir. Giardia kistleri suda bulunur ve bulaşma, kistlerin ağızdan alınmasıyla gerçekleşir. Giardia, kedide kötü kokulu ve gevşek bağırsak hareketlerine, şişkin karına, gazlı köpüklü dışkıya, bağırsak seslerinin artmasına, uyuşukluğa ve bazen iştahın azalmasına neden olur. 

Çoğu kedi tamamen normal görünür. Bu parazitle enfekte olan insanlar da benzer semptomlar gösterebilir. Test edilecek dışkı numunesi taze olmalıdır ya da doğrudan popodan alınır. 

Kriptosporidium

Bu parazit, kedilerde ishale neden olur. Bazı kediler kesin belirtiler göstermeyebilir. Dışkı testinde yüksek güçlü mikroskobik incelemeyle tespit edilebilir. Kistler soğuğa ve sıcağa dayanıklıdır. Konakçılarının dışında aylarca yaşayabilirler. 

Kedide “kedi lösemi virüsü” gibi kronik virüs enfeksiyonları varsa, enfeksiyon şiddetli olabilir. Bu parazit için gerçekten etkili bir tedavi yoktur. Bağışıklık yetersizliği olan insanlarda hayatı tehdit edebilir. Sağlıklı insanlarda kısa süreli ishal görülebileceği gibi şiddetli de olabilir.

Koksidiyoz

“İsospora felis” kedileri en sık istila eden parazitinin adıdır. Bu parazitlerin dar bir konakçı aralığı vardır. Koksidiyoz büyük miktarda sulu, bazen kanlı kronik ishalle sonuçlanır. Kedi bu sırada tamamen normal görünebilir.

Bazı kediler paraziti uzun yıllar taşır ve periyodik olarak kistleri dışarı atar. Ancak belirgin bir hastalık yaşamazlar. Koksidiya enfeksiyonu, yetişkinlerden çok yavru kedileri hasta eder. Stres, koksidiya enfeksiyonu riskini veya hastalığın belirtilerini artırabilir. 

Kediler, bulundukları çevreden veya enfekte olmuş fareleri yiyerek paraziti kapar. Teşhis veteriner tarafından yapılacak dışkı testiyle konulabilir. Bazı ishalli kediler henüz kistleri atmaya başlamadığından test sonucu negatif çıkabilir.

Trikomonas

Genellikle ishalli kedi ve yavrularda görülen bir bağırsak parazitidir. Tek hücreli parazitlerin çoğundan farklı olarak kist oluşturmazlar. İshale neden olup olmadığı veya Giardia gibi diğer etmenlerle birleştiğinde ishali daha da kötüleştirdiği konusunda bazı kuşkular vardır.

“Pentatrichomonas” ve “tritrichomonas fetus”, son zamanlarda araştırılmış ve tritrichomonas fetus ile Giardia eş zamanlı görüldüğünde (koenfeksiyon) uzun süreli ishale (6 ay-2 yıl) yol açtığı doğrulanmıştır.

Hepatozoonosis

“Hepatozoon americanum” tek hücreli paraziti kedilerde nadiren görülür. Bu parazit sıcak iklimlerle sınırlıdır. Parazit kediye bir kene ısırığıyla girer ya da kedi kendini temizlerken keneyi yer. Enfeksiyon hiç belirti göstermeyebileceği gibi iştahsızlık, kas ve kilo kaybı, ateş, anemi ve ishal gibi ciddi hastalıklara yol açabilir. Karaciğer büyüyebilir ve durumu teşhis etmek için bir kas biyopsisi yapılır. Destekleyici tedavi uygulanır.

Yorum yap

Bizi takip etmek ister misiniz?