Zoonotik hastalık nedir?
Zoonotik hastalık veya zoonoz terimleri, hayvandan insana bulaşabilen bir enfeksiyonu veya hastalığı tanımlamak için kullanılır.
Çok sayıda zoonotik hastalık var mıdır?
Çoğu nadir olmakla birlikte, hayvanlardan insanlara bulaşan yüzden fazla hastalık vardır. Köpekler, kediler, kuşlar, atlar, inekler, koyunlar, keçiler ve tavşanlar dahil olmak üzere tüm evcil hayvanlar, insanlara hastalık bulaştırma potansiyeline sahiptir. Ancak bu nadiren meydana gelir.
Evcil hayvan sahipleri, el yıkama gibi temel hijyen ilkelerini uygularsa, bu potansiyel hastalıkların çoğu önlenebilir.
Kedimden zoonotik bir hastalık kapar mıyım?
Mevcut kanıtlar, evcil kedilerin insanlara zoonotik hastalık bulaştırma riskinin minimum seviyede olduğunu göstermektedir. İç mekanda yaşayan kediler, insanlara bulaşabilecek hastalıklara daha az maruz kalır.
Bazı insanların hastalığı veya kullandığı ilaçlardan dolayı bağışıklık sistemi daha zayıftır. Bu kişiler için risk, biraz daha yüksek olabilir, örneğin:
- AIDS/HIV hastalığı olan kişiler
- Kemoterapi veya radyasyon tedavisi gören kişiler
- Yaşlı veya kronik hastalıkları olan kişiler
- Doğuştan bağışıklık yetersizliği ile doğan insanlar
- Organ veya kemik iliği nakli olmuş kişiler
- Hamile kadınlar (bağışıklık sistemi hamilelik sırasında değişir)
Bu kategorilerden herhangi birine giriyorsanız, bu durum evcil hayvanınızdan vazgeçmeniz gerektiği anlamına gelmez.
Basitçe alabileceğiniz önlemler:
- Kedinizi herhangi bir hastalık belirtisine karşı izlemek,
- Kedinize kapsamlı bir şekilde dokunduktan sonra ellerinizi yıkamak,
- Kedinizin dışkısıyla doğrudan temastan kaçınmak
Bir evcil hayvan sahibi olmanın faydaları, risklerinden daha fazladır. Evinizi bir evcil hayvanla paylaşmanızın tedavi edici yanları vardır.
Kedilerde en sık görülen zoonotik hastalıklar nelerdir?
- Mantar hastalığı
- Toksoplazmoz
- Salmonelloz
- Kampilobakter enfeksiyonu
- Giardia enfeksiyonu
- Kriptosporidyum enfeksiyonu
- Yuvarlak kurt
- Kancalı kurt
- Kedi tırmığı hastalığı
- Kuduz
Kedimden bir hastalık kapmamak için ne yapabilirim?
Kedinizin kumunu uygun şekilde temizlemek, kedinizden bir hastalık kapma riskini azaltmanın en etkili yoludur. Eğer zoonotik hastalıklara karşı risk grubundaysanız izlemeniz gereken basit kurallar şunlardır:
- Kedinizin tuvalet kumu kabını mutfak gibi yiyecek bulunan-hazırlanan alanlardan uzağa yerleştirin.
- Kedinizin kumunu her gün temizleyin. Toksoplazmoza neden olan organizmanın bulaşıcı hale gelmesi en az yirmi dört saat sürer.
- Mümkünse, kumu risk altında olmayan birine temizletin.
- Kum temizliği için tek kullanımlık çöp poşetleri kullanın.
- Kumu yerlere dökmeyin. Pis kumu yere dökerseniz, kumdaki bulaşıcı ajan aerosolleşebilir ve soluyabilirsiniz.
- Kum kabını ayda en az 2 kez sıcak suyla yıkayıp temizleyin. Kaynar suyun 5 dakika kadar kapta kalmasını sağlayın. Bu basit temizleme tekniği toksoplazma organizmasını öldürecektir.
- Tek kullanımlık eldivenler giyin ve her kullanımdan sonra atın.
- Kum kabını temizledikten sonra ellerinizi iyice yıkayın.
Toksoplazmoza ek olarak:
Kedimin dışkısından kapabileceğim başka bir hastalık var mı?
Kediler, zaman zaman kampilobakter ve salmonellanın neden olduğu bazı bakteriyel enfeksiyonların yanı sıra giardia, kriptosporidyum, kancalı kurt ve yuvarlak kurt gibi bağırsak parazitleri de dahil olmak üzere bağırsak rahatsızlıklarının kaynağı olabilir.
Bu hastalıklar, genelde enfekte bir kedinin dışkısıyla doğrudan temasla veya dışkının bulunduğu toprakla temas halinde insanlara bulaşır.
Diğer birçok hayvan da bu enfeksiyonları taşır. Salmonella ve kampilobakter, çoğunlukla az pişmiş et veya yanlış hazırlanmış yemekler yoluyla yayılır.
Kedimin zoonotik bir hastalığı olup olmadığını nasıl anlarım?
Bu enfeksiyonlardan birini taşıyan kedilerde her zaman olmasa da bazen gevşek dışkı veya ishal olabilir. Yeni sahiplenilen kediler daha yüksek bir risk altındadır. Dışkıları bir veteriner hekim tarafından tahlil edilmelidir.
Kedimden bu hastalıklardan birini kaparsam ne olur?
Bu bakteriyel ve paraziter enfeksiyonlar, sağlıklı bir bağışıklık sistemine sahip kişilerde genelde geçici belirtiler üretir. Bağışıklığı zayıf olan kişilerde, bu enfeksiyonların bazıları hayati tehlike oluşturabilir. Yuvarlak kurt inatçı bir enfeksiyon olabilir ancak tedavi edilebilir.
Kedimin bakteriyel enfeksiyonlara ve bağırsak parazitlerine yakalanmasını nasıl önleyebilirim?
Bu hastalıkları önlemek sandığınızdan daha kolaydır. Kedinizi sağlıklı tutmak için bazı basit kurallar şunlardır:
- Kedinizi kaliteli bir mama ile besleyin.
- Kedinizin aşılarını aksatmayın.
- Kediniz, tavuk eti veya yumurta yiyorsa, iyice pişirmeden vermeyin.
- Çiğ ete dokunduysanız ellerinizi iyice yıkayın.
- Kedinizi evde tutarak avlanmasını ve dışarıda bir şeyler yemesini engelleyin.
- Kedinizi yabancı kedilerden uzak tutun.
- Eve yeni bir kedi gelecekse muayene edilmiş ve aşılı olmasına dikkat edin.
- Kediniz dışarı çıkıyorsa, hekimizin önerdiği şekilde, düzenli olarak parazit aşılarını yaptırın.
Kedimden HIV veya AIDS kapabilir miyim?
Hayır, çok sayıda araştırma, kedilerden HIV veya AIDS kapılmadığını kanıtlamıştır. Hem kedi lösemi virüsü (FeLV) hem de kedi immün yetmezlik virüsü (FIV) kediler arasında bulaşıcıdır. Ancak hiçbiri insanları enfekte etmez. İnsan virüsleri de kedileri enfekte etmez.
Bununla birlikte, FeLV ve FIV, kedinin bağışıklık sistemini baskılar. Kediyi zoonotik enfeksiyonlara daha duyarlı hale getirir. Bu da sizi zoonotik hastalık riskine sokabilir.
Eğer bağışıklığınız zayıfsa, evde FeLV veya FIV taşıyan bir kedi beslemek sağlıklı olmayabilir.
- Kediniz yukarıda saydığımız hastalıklardan birini taşıyorsa, dikkatli olun.
- Genel hijyen ve kum kabı temizliği kurallarına uyun.
- FeLV veya FIV kapma risklerini en aza indirmek için kedinizi içeride tutun.
- Kediniz dışarı çıkıyorsa, yılda en az bir kez veteriner hekiminizi ziyaret ederek kedinizi muayene ettirin.
Kaynak: https://vcahospitals.com/know-your-pet/zoonotic-diseases-in-cats
Yorum yap