Maneki Neko, Japonya’daki en popüler şans sembollerinden biridir.
Japoncada “çağıran kedi” anlamına gelen Maneki (çağıran) Neko (kedi), sahibine iyi şans getirdiğine inanılan yaygın bir Japon figürüdür. Batı kültüründe “Lucky Cat” olarak bilinir.
Figür, geleneksel tasvirlerde bir patisini havaya kaldırmış, alaca renkli bir kedidir. Dükkan, restoran, atari salonu, çamaşırhane vb. işletmelerin girişinde sergilenir.
İnanış ve rivayetler
Bir inanışa göre bu kedi figürü patisiyle gözünü ovuşturup temizlemektedir. Bizdeki gözü dalan kişinin evine misafir geleceği yönündeki batıl inanç gibi, Japonlarda da kedinin gözünü ovuşturması bir misafirin geleceğine yorulur. Dükkan sahipleri bu batıl inanca dayanarak, daha çok müşteri getirmesi için bu heykelciği girişlerine koymaya başlamış olabilir.
Bir başka rivayet, kendini bile doyurmakta güçlük çeken fakir bir dükkan sahibinin, sokaktan bir kediyi doyurduktan sonra kedinin dükkanın önüne çıkıp çağırma hareketi yaparak dükkana müşteri çektiği; dükkan sahibini refaha kavuşturarak minnetini gösterdiği yönündedir.
Maneki Neko’nun ortaya çıkışıyla ilgili birçok efsane var ancak en popüleri Gotoku tapınağı efsanesidir.
Gotoku Tapınağı Efsanesi
17. yüzyılda, Tokyo’daki küçük bir tapınakta fakir bir keşiş yaşıyordur. Keşiş, zaten kısıtlı olan yiyeceğini kedisi Tama ile de paylaşmaktadır. Bir gün, Hikone bölgesi lordu ava çıkmıştır ve fırtınaya tutulur. Tapınağın yakınındaki büyük bir ağacın altına sığınmış beklerken, patisini kaldırıp, onu tapınağa çağırır gibi sallayan bir kedi dikkatini çeker.
Lord, meraklanıp sığınaktan çıkar ve bu garip kediyi daha iyi görmek için tapınağa yönelir. Bu esnada düşen bir yıldırım, lordun biraz önce sığındığı ağacı harap eder.
Lord minnettardır. Tapınağı himayesine alır. Onararak genişletir ve 1697’de tapınağın adını Gotoku olarak değiştirir. Tama öldüğünde, kedi mezarlığına defnedilir. Maneki Neko (çağıran kedi) Tama’nın heykeli ilk o zaman, bu özel kediyi anmak için yapılır ve tapınağa konur.
O günden beri Maneki Neko, heykelinin bulunduğu ev ve dükkanlara iyi şans getiren bir sembol olarak kabul edilir. Japonya’nın çoğu yerinde bu kediye rastlamak mümkündür.
Heykelciklerin yanı sıra, anahtarlık, kumbara, saksı, takı gibi formlarda ve değişik tasarımlarda bulunabilir. Figürlerden bazıları elektrik veya pille çalışır ve kedi, patisiyle çağırma işareti yapar. Her bir şans kedisinin farklı anlamı vardır.
Maneki Neko’nun anlamları
Üç renkli: En popüler renktir ve aynı zamanda en çok şans getiren olarak kabul edilir.
Beyaz olanlar saflığı; siyahlar ise sağlığı ve kötü ruhları kovmayı simgeler.
Siyah Maneki Neko, günümüzde Japon kadınları arasında tacizci tehlikesinden onları koruduğu inancıyla popülerdir.
Kırmızı kedi, kötülük ve hastalıkları uzak tutmak için kullanılır. Pembe, geleneksel bir renk değildir ancak aşkta şans getirmesi için kullanımıyla popülerdir. Yeşil renklisi, zihin açıklığı ve başarıyı; altın rengi ise parayı ve serveti sembolize eder.
Figür, her iki patisini de kaldırmışsa, aileyi veya işyerini koruyup kollayacağına inanılır. Maneki Neko, ülkenin Edo döneminde (1603-1868) varlıklı evlerde kolye, çan ve önlüklerde şans sembolü olarak kullanılmıştır.
Meowth (Miyav) isimli Pokémon karakteri, Maneki Neko’dan esinlenilerek yaratılmıştır. Çinliler arasında da popüler olduğu için çoğu zaman Çin orijinli zannedilir.
Her yıl Eylül ayında, Japonya’nın Seto şehrinde, bir tür Halloween’a benzeyen Maneki Neko Festivali yapılır. Şehrin her yerinde Maneki Neko’lar görülür. Çocuklar ve yetişkinler yüzlerini kedi gibi boyarlar. Seto şehrinde bir de Maneki Neko Müzesi bulunmaktadır.
Yorum yap