Kedilerde pankreatit

Pankreatit nedir?

Pankreas, karnın sağ tarafında, mideye komşu olan hayati bir organdır. Besin sindirimine yardımcı olan enzimler ve kan şekerini düzenleyen insülin gibi hormonları üretir. Pankreas iltihaplandığında, bu duruma pankreatit denir.

Pankreas iltihabı bazen kedilerde de görülür. Pankreatite genellikle karaciğer ve bağırsak iltihabı eşlik eder. Bu çoklu organ iltihaplanma süreci “triadit” olarak da adlandırılır. Bunun nedeni, akut pankreatitle ilişkili iltihabın, sindirim enzimlerinin karın boşluğuna dökülmesine olanak sağlamasıdır.

Pankreas iltihabında yaş, cinsiyet veya ırk yatkınlığı yoktur. Akut pankreatit, hafif, ödemli veya daha şiddetli, hemorajik (kanamalı) bir form alabilir.

Akut pankreatit sonrası iyileşen bir kedi, tekrarlayan pankreatit nöbetleri yaşamaya devam edebilir. Buna kronik pankreatit denir.

Kedilerde pankreatite ne sebep olur?

Normalde, pankreas enzimleri üretildiğinde aktif değildir. İnce bağırsağa ulaştıklarında, sindirime başlamak için aktive olurlar. Pankreas iltihabı oluştuğunda bu enzimler ince bağırsakta değil, pankreasta ve erken aktive olur.

Bunu hedefine ulaşmadan önce aniden patlayan bir kapsül gibi düşünebiliriz. Bu durumda pankreas enzimleri gereken zamandan önce sindirilmeye başlanır. Bu da pankreasın kendisinin sindirilmesine neden olur ve klinik belirtiler başlar.

Pankreatitin klinik belirtileri genellikle değişkendir ve hastalığın şiddeti, organ tutulumunun derecesine bağlıdır.

Kedilerde pankreatit, herhangi bir tanımlanmış tetikleyici veya teşvik edici neden olmaksızın kendiliğinden ortaya çıkıyor gibi görünmektedir. Pankreatit, iltihaplı bağırsak hastalığı veya diyabet gibi altta yatan nedenlere ikincil olarak da ortaya çıkabilmektedir.

Kedilerde pankreatitin klinik belirtileri nelerdir?

Kedilerde pankreas iltihabının en yaygın belirtileri:

• Mide bulantısı,
• Kusma,
• Ateş,
• Uyuşukluk,
• Karın ağrısı,
• İshal ve
• İştah azalmasıdır.

Tutulma şiddetli ise, akut şok veya ölüm meydana gelebilir.

Kedilerde pankreatit nasıl teşhis edilir?

• Laboratuvar testlerinde genellikle yüksek beyaz kan hücresi sayımı ortaya çıkar. Yüksek beyaz kan hücresi sayımı, pankreatitin yanı sıra başka durumlardan da kaynaklanabilir. Kanda pankreas enzimlerinde bir yükselme varsa, tanı doğrulanır. Ancak pankreatitli birçok kedide pankreas enzim seviyeleri normal çıkmaktadır. Son yıllarda, pankreas enzim seviyeleri normal olsa bile, pankreatiti teşhis etmek için yeni bir pankreas testi olan Kedi Pankreas Lipaz İmmünreaktivite (fPLI) kullanıma sunulmuştur.
• Röntgen filmi, şiddetli hemorajik (kanamalı) pankreatiti ve pankreas bölgesinde iltihapla ilişkili değişiklikleri gösterebilir.
• Ultrason, pankreas ve çevresindeki iltihaplanmanın görülmesinde daha yararlı olabilir. Ne yazık ki, birçok kedide testlere rağmen pankreatit teşhis edilemez.

Birçok durumda pankreatit teşhisi, yalnızca klinik belirtilere ve tıbbi geçmişe dayalı olarak, kesin veya varsayımsal olarak konabilir.

Kedilerde pankreatit nasıl tedavi edilir?

Pankreatitin başarılı yönetimi, erken tanı ve hızlı tıbbi tedaviye bağlıdır.

• Hafif, ödemli pankreatitte tedavi, pankreası “dinlendirerek” ve vücudun kendini iyileştirmesine izin vererek desteklenir.
• Pankreası “kapatmanın” tek yolu, tüm oral sıvıları ve yiyecekleri kesmektir. Böylece pankreasın, kendisine veya çevresindeki organlara zarar verebilecek herhangi bir sindirim enzimi salgılamasına gerek kalmaz.
• Normal sıvı ve elektrolit dengesini sağlamak için intravenöz sıvılar, yoğun ağrıyı kontrol etmek için ise analjezikler reçete edilebilir.
• Çoğu vakada, kusmayı veya ishali kontrol etmek için antienflamatuar veya başka ilaçların kullanılması gerekir.
• Eş zamanlı enfeksiyon şüphesi varsa antibiyotik de reçete edilir.
• Pankreatitli kedilerin çoğu iki ila dört gün kliniğe alınarak intravenöz sıvılar ve ilaçlar verildikten sonra yiyecekler yavaş yavaş yeniden verilir.
• Şiddetli hemorajik pankreatit varsa veya kedi sistemik şok belirtileri gösteriyorsa, şoku önlemek için agresif intravenöz sıvı dozları ve ilaçlar kullanılarak kedi yoğun bakıma alınır.
• Veteriner hekiminiz, kedideki belirtilerin iltihaplı bağırsak hastalığı ile ilgili olabileceğinden şüphelenirse, kedinize özel bir beslenme düzeni önerebilir.
• Ek olarak, kedinizin eş zamanlı olarak diyabet hastası olduğu tespit edilirse, daha ileri bir tedavi gerekli olabilir.

Pankreatit teşhisi konan kedilerde hastalık nasıl seyreder?

Seyir, hastalığın teşhis edildiğindeki ciddiyetine ve ilk tedaviye verilen cevaba bağlıdır.

Şok ve depresyonla gelen kedilerde seyir kritiktir. Akut pankreatitin hafif formlarının çoğu, erken müdahale ve agresif tedavi ile iyi seyreder.

Pankreatitli kedimi uzun vadede neler bekliyor?

Çoğu kedi kısa vadede iyileşir. Bununla birlikte, şiddetli veya tekrarlayan pankreatitte aşağıdaki sorunlardan biri veya daha fazlası gelişebilir:

• Sindirim enzimlerini üreten önemli sayıda hücre yok edilirse, bunu takiben besin sindirimi eksikliği gelişebilir. Bu durum, “ekzokrin pankreas yetmezliği” olarak bilinir. Gıdalara enzim tableti veya tozu uygulanarak tedavi edilebilir.
• İnsülin üreten önemli sayıda hücre yok edilirse, diyabet ortaya çıkabilir. Bu durumda günlük insülin enjeksiyonlarının kullanılması gerekebilir.
• Hastalığın kronik formu ortaya çıkarsa, teşhis edilmesi zor olan ve tekrarlayan hastalık nöbetleri olabilir. Bu kedilerde birkaç gün iştahsızlık, ateş ve uyuşukluk olabilir. Bazı vakalarda diyabet gelişebilir.

Kaynak: https://vcahospitals.com/know-your-pet/pancreatitis-in-cats